3e sessie “Water, Bodem en Cultuurhistorie samen sturend bij stedelijke ontwikkeling’(WBCS)”
KBF heeft in samenwerking met Watergilde Gouda inmiddels twee werksessies voor het project “Water, Bodem én Cultuurhistorie samen sturend bij stedelijke ontwikkeling – (WBCS)” opgezet. Het heeft als leidende gedachte dat bij besluitvorming over ruimtelijke ontwikkelingen in stedelijk gebied niet alleen ‘Water en Bodem’ sturend zouden moeten zijn maar ook de Cultuurhistorie van het betreffende gebied. De inhoudelijke onderbouwing en motivering hiervan is beschreven in de position paper van dit project.
De 3e werksessie van het project “Water, Bodem én Cultuurhistorie samen sturend bij stedelijke ontwikkeling – (WBCS) “ heeft plaatsgevonden op 19 november 2025 bij het KBF in Gouda. Het hoofdbestanddeel van deze sessie was gevormd door een bijdrage van Menne Kosian, met als titel “Vroeger is zo gek nog niet voor morgen”.
Korte beschrijving van de inhoud 3e werksessie
Het landschap van West-Nederland wordt gekenmerkt door laaggelegen veengebieden en (grote) steden. In een periode van klimaatverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling staat dit typisch Hollandse landschap sterk onder druk. Drastische maatregelen zijn nodig om het land droog en veilig te houden. Dit kan ten koste gaan van de eigenheid van dit landschap, en de cultuurhistorische waarde hiervan.
Deze bedreigingen zijn echter niet nieuw voor Nederland. Vanaf dat de Romeinen grootschalig begonnen te ontginnen werd het land bedreigd en zijn er grote landschappelijke veranderingen opgetreden. Mensen moesten hierop in het verleden al reageren. Kennis over deze veranderingen en over hoe mensen zich daaraan aanpasten, kan nu helpen bij het ontwikkelen van stad- en streekeigen oplossingen. Veel van deze kennis kan verkregen worden uit (stads)archeologisch onderzoek en bestudering van oude kaarten en schilderijen. Met deze kennis kan erfgoed ook ingezet worden om een bijdrage te leveren aan omgevingsplannen of als streekeigen inspiratie voor moderne ingenieurs.
Om dit in de dagelijkse praktijk van waterschappers, planologen, landschapsarchitecten én erfgoedprofessionals in te bedden heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in samenwerking met STOWA, het kenniscentrum van de waterschappen, de methode ‘Stadsgenese’ ontwikkeld. Met behulp van toegankelijke historische data en huidige ondergrondgegevens kan een beeld worden gevormd van wat de bodem lokaal aankan, welke aanpassingen en ontwikkelingen er zijn geweest in het watersysteem en wat de effecten van menselijke bewoning waren op de omgeving en andersom. Op deze manier kan juist erfgoed een belangrijke rol spelen in het water-bodem-sturend-denken.
Naast een inleiding over deze werk- en denkwijze zal er ook een workshop met (papieren) kaarten worden gegeven om een gevoel te krijgen bij deze methode en de beschikbare historische en moderne informatie die via de website van de RCE beschikbaar is gesteld.
Erfgoedparagraaf van de Strategische Agenda van het Platform Slappe Bodem
Afhankelijk van de hoeveelheid discussie bij de inleiding en de workshop van Menne blijft er wellicht nog wat tijd over om als groep te reflecteren op de invulling van de Erfgoedparagraaf van de Strategische Agenda van het Platform Slappe Bodem. Hoe dit wordt vormgegeven wordt tijdens de sessie bepaald.
Dit project is een open community waaraan ook nieuwe partijen kunnen deelnemen.
Wil je meer weten over dit project of wil je je aansluiten? Stuur dan een e-mail naar info@kbf.nl.