top

Nieuwe bodemdalingssnelhedenkaart

10 oktober 2025

De nieuwe Bodemdalingssnelhedenkaart van de Experience Bodemdaling is deze week in Gouda gepresenteerd. De kaart laat zien hoe snel de bebouwde omgeving en de infrastructuur in Nederland per jaar daalt. Ook zijn twee aanvullende kaarten toegevoegd: diepe – en ondiepe bodemdaling. De kaart met de diepe bodemdaling brengt de o.a. de gevolgen van mijnbouw in beeld, maar bijvoorbeeld ook van oeroude geologische processen. De kaart met ondiepe bodemdaling laat zien wat er vlak onder onze voeten gebeurt met funderingsproblemen, schade aan infrastructuur en broeikasgassenuitstoot tot gevolg.

 

 

Meters klei

Tijdens de bijeenkomst in Gouda hebben Kay Koster en Peter Fokker van TNO toelichting gegeven op de achterliggende processen van diepe – en ondiepe bodemdaling. Belangrijke conclusie is dat ze niet in alle gevallen los van elkaar te zien zijn; diepe bodemdaling kan ondiepe bodemdaling veroorzaken of verergeren. Veel van de diepe bodemdaling komt door verschillende vormen mijnbouw, waaronder ook zoutwinning. Daarnaast speelt grondwateronttrekking een rol en soms ook de opslag van gas. Rond Bergen (NH) is de belangrijkste oorzaak waarschijnlijk een meters dikke kleilaag onder de duinen van drie- tot vijfduizend jaar oud. Daar heeft de zee veel relatief slappe klei aangevoerd. Dergelijke geologische processen zijn ook op veel andere plekken een veroorzaker van bodemdaling of juist bodemstijging. Soms zijn die processen al miljoenen jaren aan de gang.

 

Satellietdata

Reinier Oost en Joanna Eenhoorn van Sensar hebben toegelicht hoe je met (INSAR) satellietmetingen van bodembeweging aan de oppervlakte toch diepe en ondiepe bodemdaling uit elkaar kan halen. Kort gezegd: als goed gefundeerde gebouwen gezamenlijk zakken gaat het meestal om diepe bodemdaling; als de omgeving zakt ten opzichte van deze gebouwen, gaat het meestal om ondiepe bodemdaling. Met complexe rekenmodellen kan Sensar deze verschillende vormen van daling ontrafelen. Ook hebben Reinier en Joanna toegelicht hoe je op een eerlijke manier de data vertaalt naar een kaart. Doel is om zo nauwkeurig mogelijk de bodemdaling weer te geven zonder te vervallen in schijnnauwkeurigheid. De nieuwe kaarten zijn twee keer zo gedetailleerd als de vorige versie.

 

Experience Bodemdaling

Aan de Experience Bodemdaling is ook de kaart van het Ruimtelijk afwegingskader klimaat adaptieve gebouwde omgeving toegevoegd. Deze kaart van de Rijksoverheid laat zien waar bouwen wenselijk is aan de hand van een aantal factoren waaronder bodemdaling. Het doel van de Experience Bodemdaling is om aan de hand van verschillende kaarten en filmpjes het gesprek over de aanpak van bodemdaling en funderingsproblemen aan te jagen.

 

De Experience Bodemdaling, met de nieuwe kaarten is ook online toegankelijk. Dat kan via deze link. Inlogcodes en de handleiding zijn gratis verkrijgbaar door een mailtje te sturen naar info@kbf.nl.  De Experience Bodemdaling is onderdeel van het nationale Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen, gevestigd in Gouda.