top

Bodemdaling is funest voor boven- en ondergrondse infrastructuur

In de openbare ruimte ontstaat door zetting en verschilzetting (lokale bodemdaling) schade aan boven- en ondergrondse infrastructuur zoals wegen, rioleringen en kabels en leidingen. Dit brengt niet alleen kosten maar ook overlast en risico’s met zich mee voor bewoners en bedrijven. Straten moeten vaker worden opengebroken en er treden meer dan in andere gemeenten –soms gevaarlijke– incidenten op door breuken in bijvoorbeeld gas- en elektriciteitsleidingen en riolering. 

 

Overheden worden geconfronteerd met een verminderde kwaliteit van de openbare ruimte, hogere risico’s en hoge kosten als gevolg van de problemen in de openbare ruimte, zowel boven als onder de grond.

Nieuwe infrastructuur, oorzaak bodemdaling in Schiedam Zuid-Holland.
1

Wat zijn de feiten?

Uit diverse studies is gebleken dat de kosten die samenhangen met bodemdaling in de openbare ruimte groot zijn. Het Planbureau voor de Leefomgeving berekende in 2016 dat de kosten voor het herstel van en onderhoud aan onder andere wegen, rioleringen, kabels en leidingen, kunnen oplopen tot 5,2 miljard euro in 2050. 

 

Het Platform Slappe Bodem concludeerde dat de kosten voor infrastructuur voor gemeenten op een slappe bodem tweemaal zo hoog zijn als voor gemeenten op zand.

 

De Klimaatschadeschatter 

geeft een beeld van de kosten van onder andere funderingen en infrastructuur als gevolg van droogte, hitte en wateroverlast bij verschillende klimaatscenario’s. Tot 2050 is een schadepost berekend met een bandbreedte van 77,5 tot 173,6 miljard euro.

2

Wat zijn de actuele ontwikkelingen?

In de deelexpeditie ‘Innovatieve ophoogtechnieken’ werkten partijen samen aan de vraag hoe het handelingsperspectief van innovatieve en veelal levensduur verlengende funderingstechnieken verder ontwikkeld kan worden. Er is een lijst met innovatieve technieken opgesteld met een filtermethode waarmee gebruikers de voor hen meest geschikte techniek kunnen vinden. Tevens is er een factsheet geschreven met een overzicht van alle kennis en kennisvragen. 

 

Er is daarnaast een set met materialen beschikbaar waarmee gemeenten bodemdaling proof kunnen worden. Deze set richt zich op te nemen beleidskeuzes en praktische instrumenten en tools voor diverse afdelingen van gemeenten. Een belangrijke sleutelfactor hierbij is toepassing van de levenscycluskosten benadering in de bedrijfsvoering bij openbare ruimte en ruimtelijke ontwikkelingen.

 

Vanuit de Regio Deal zijn onder andere in Kamerik proefvakken in de wegen mogelijk gemaakt om langjarig te meten hoe verschillende ophoogtechnieken zich gedragen.

Vervangen riolering door bodemdaling, nieuwbouwwijk in Schiedam-Noord.

Nieuwe riolering in Schiedam-Noord. Oorzaak inklinkende veenbodem.

3

Voor wie is het belangrijk?

Problemen met boven- en ondergrondse infrastructuur raken vooral overheden en bewoners. Het leidt tot een lagere kwaliteit van de openbare ruimte en incidenten zoals gasexplosies of het uitvallen van nutsvoorzieningen. Vandaar dat ook nutspartijen belangrijke partijen zijn om bij reconstructies en nieuwbouw goede afspraken mee te maken. Nutspartijen hebben zelf ook te maken met grote vervangingsopgaven. Voor nieuwbouw- of herontwikkelingslocaties is de afstemming met ontwikkelaars en aannemers essentieel. Zowel aan de voorkant van het proces als tijdens het ontwerp en de uitvoeringsfase.

4

Hoe gaat het nu verder?

Er wordt mede vanuit de Regio Deal veel langjarig onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van nieuwe technieken om schade aan boven- en ondergronds infrastructuur te voorkomen en/of te beperken. Deze kennis komt de komende jaren vrij en zal actief moeten worden uitgerold. 

Er blijken in de praktijk nog veel vragen over de werking van deze systemen te bestaan, bijvoorbeeld als het gaat om beheer en onderhoud. Daarnaast ligt er de opgave om tot betere afstemming te komen met de nutspartijen over de aanleg van kabels en leidingen. Gezamenlijk zullen ook nieuwe manieren van werken moeten worden ontwikkeld vanwege de energieopgave en klimaatadaptatie.

Expert Infrastructuur, Arend van Woerden

Wilt u een vraag stellen over dit thema, stuur een mail naar  info@kbf.nl

Deze experts helpen je verder