Coalitie Stevige Steden

Bodemdaling in bebouwd gebied is een grote uitdaging die het leven van zo’n 9 miljoen Nederlanders beïnvloedt. De kosten en de overlast die ontstaan door bodemdaling nemen steeds verder toe. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) schatte dat de extra kosten voor de openbare ruimte, dus beheer en onderhoud van boven- en ondergrondse infrastructuur (wegen, openbaar groen, tuinen en terrassen, riolering, kabels en leidingen) bij ongewijzigd beleid zal oplopen tot € 5,2 miljard. De kosten die particuliere huiseigenaren krijgen door schade aan funderingen werd geschat op € 16 miljard. De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur raamde in 2024 dat meer dan vierhonderdduizend panden in Nederland funderingsschade zullen krijgen en dat als de overheid niet helpt om het probleem op te lossen, de maatschappelijke kosten oplopen tot 50 miljard euro. Ook voor de nieuwbouwopgave is het bouwen op slappe bode een extra uitdaging.

Al met al veroorzaakt bodemdaling grote problemen voor de leefbaarheid van de bebouwde omgeving, brengt het enorme kosten met zich me en bedreigt het de economische vitaliteit van de stad en haar erfgoed. Er is een gebrek aan aandacht en voor deze dreiging van bodemdaling in de stad gebieden en daarom is een impuls en versnelling nodig.

Vanwege de omvang van de schade in het stedelijk gebied en het gebrek aan aandacht en regie is op 19 november 2020 de Coalitie Stevige Steden (CSS) opgericht. De Coalitie Stevige Steden is een breed netwerk van overheden, bedrijven, kennisinstellingen en belangenorganisaties dat zich richt op handelingsperspectief voor bodemdaling en funderingen in het stedelijk gebied. Een impuls en versnelling is nodig om miljarden aan schade te voorkomen!

Intussen heeft de CSS drie nieuwe netwerken geïnitieerd. Het betreft het Lerend Netwerk Bodemdalingbestendige Nieuwbouw, het Kennis- en innovatienetwerk versnelling funderingsaanpak en het Netwerk Openbare Ruimte. Deze zijn proactief en streven langjarige doelen na.

1. Nieuwbouw met als doel bodemdalingsbestendige nieuwbouw vanaf heden;
   Lerend netwerk ‘Bodemdalingbestendige Nieuwbouw’
2. Funderingen met als doel preventie schade door droogte, bodemdaling en belasting en herstel van funderingen;
   ‘Kennis- en innovatie netwerk versnelling funderingsaanpak’
3. Openbare Ruimte met als doel bodemdalingsbestendige openbare ruimte en infrastructuur vanaf 2050;
   Netwerk  ‘Openbare Ruimte’

Het is essentieel dat we de verbinding tussen de netwerken behouden en fragmentatie voorkomen. De CSS blijft daarom functioneren als een koepel over de netwerken.

Doen in projecten!
De Coalitie Stevige Steden is niet alleen aan praatclub. Voor een vliegende start staan de toonaangevende projecten rondom bodemdaling in het stedelijk gebied op de agenda.
Daarnaast bezoeken we aansprekende locaties waar de laatste stand van zaken met het netwerk wordt gedeeld.

Vertellen en bereiken van partners!
Vanuit de project ervaring willen we vertellen en partijen bereiken met als doel bodemdaling in het stedelijk gebied te agenderen en een game changer te vinden. Het verbinden met andere maatschappelijk partijen en opgaven zoals energietransitie, klimaatadaptatie, funderingen, droogte, of stadsvernieuwing staat hoog op de agenda.

Communicatiebijeenkomsten
Ook 2025 en 2026 zal er uitgebreid gecommuniceerd worden over de plannen en resultaten van de CSS. Er staat een groot aantal events uit. Zet alvast in je agenda!

• Op 10 oktober 2025 komt het netwerk Bodemdalingbestendige Nieuwbouw bijeen.
• Op 30 oktober 2025 komt het netwerk openbare ruimte weer bij elkaar. Heb je een interessante projectlocatie om gezamenlijk te bezoeken? Laat het ons weten!
• Op 20 november 2025 is het Nationaal Congres Bodemdaling
• Op 19 mei 2026 komt de CSS bij elkaar.
  Komen de drie pijlers bij elkaar in jouw stad, laat het ons weten via info@kbf.nl want dan gaan we een mooi event organiseren!

Online bijeenkomst op 3 juli 2025
De Coalitie Stevige Steden was op 3 juli jl. online bijeen. Niet alleen werd de voortgang in de drie onderliggende netwerken – Lerend netwerk Bodemdalingbestendige Nieuwbouw, Kennis- en innovatienetwerk versnelling funderingsaanpak en het Netwerk Openbare Ruimte – besproken. Ook werd nagedacht over een manier om de verbinding tussen de bestaande pijlers en netwerken te bewaken. Bernd van den Berg informeerde de deelnemers over het recent gestarte netwerk Openbare Ruimte en haalde de wensen behoeften op voor dit netwerk met de Mentimeter. Rienske Zegwaard gaf een mooie schets en doorkijk in de communicatieplannen voor 2025. 

Toekomst CSS
De drie aan de CSS ontsproten netwerken (Lerend netwerk Bodemdalingbestendige Nieuwbouw, Kennis- en innovatienetwerk versnelling funderingsaanpak en het Netwerk Openbare Ruimte), zijn proactief en streven langjarige doelen na zoals geformuleerd in de position papers die voor ieder van de netwerken zijn opgesteld. De netwerken hebben zoveel complexiteit en eigen vragen en netwerk dat het van belang is dat zij als zelfstandige netwerken verder gaan. Tegelijkertijd willen we de verbinding tussen de netwerken behouden en verkokering voorkomen. Om die reden blijft de CSS functioneren als een koepel over de netwerken. Concreet betekent dat dat we jaarlijks onder de vlag van de CSS / KBF een bezoek met het netwerk aan een gebied gaan organiseren. Dus een bezoek aan een stad of wijk waar we de drie pijlers in samenhang weer tegenkomen. Het is én leuk om met het netwerk op pad te gaan én hiermee zorgen we ervoor dat we het integrale kijken niet verleren.

Netwerk Openbare Ruimte
Het netwerk Openbare Ruimte is op 27 mei jl. gestart met een mooie Road Show in en rond Gouda waarbij heel wat kennis en technieken de revue zijn gepasseerd. Tegelijkertijd is gestart met twee icoonprojecten binnen de Openbare Ruimte:

• Monitoring Proefvakken en
• Update en uitbreiding van het overzicht innovatieve ophoogtechnieken.

Tijdens het online overleg zijn ideeën opgehaald over de te maken keuzen in de projecten en de koers van het netwerk Openbare Ruimte. Opvallend was de interesse voor webinars en maatwerkbezoeken. De resultaten van de Mentimeter zijn meegenomen in bijgaande presentatie.

Trouwe partners van de Coalitie Stevige Steden zijn:

Partners / financiers:

• Provincie Zuid-Holland
• Platform Slappe Bodem
• Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
• stichting RIONED
• Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen
• Rijkswaterstaat

Koepels

• Vereniging Eigen Huis
• Verbond van Verzekeraars
• Fonds Duurzaam Funderingsherstel / SVn
• Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek
• Nederlandse Vereniging Banken 
• Nederlandse Vereniging Aannemers Funderingswerken
• Stichting Schuimbeton Nederland

Overheden

• Ministeries van Infrastructuur en waterstaat, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties 
• Provincies Fryslan en Zuid-Holland
• Gemeenten Rotterdam, Gouda, Schiedam, Zaanstad, Alphen aan den Rijn, Zuidplas, Woerden, Haarlem
• Rijksdienst Cultureel Erfgoed
• Rijkswaterstaat

Kennisinstellingen en bedrijven

• Sweco
• Witteveen+Bos
• TNO
• Deltares
• Van Dijk Maasland BV
• Constructiebedrijf De Prouw
• Rabobank
• SHR
• Achmea
• Aveco de Bondt
• Deltares
• BV Bouwadviesbureau Strackee
• Fugro
• TKIBT